Meerouderschap
Op grond van de Nederlandse wet kan een kind op dit moment maximaal 2 juridische ouders hebben. Maar hoe zit het met het juridisch ouderschap en gezag in het geval van intentioneel co-ouderschap of intentioneel meerouderschap?
Intentioneel Co-ouderschap: juridisch ouderschap en gezag
De geboortemoeder is automatisch juridisch ouder met gezag.
Als de andere ouder, met toestemming van de geboortemoeder, de ongeboren vrucht erkent, dan wordt ook hij of zij juridisch ouder. Door de erkenning is de andere ouder ook direct belast met het gezag (naast de geboortemoeder), tenzij u samen aangeeft dat niet te willen.
Intentioneel Meerouderschap: juridisch ouderschap en gezag
Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan 2 moeders en 1 vader, 1 moeder 2 vaders, en 2 stellen van 2 ouders (2 vaders en 2 moeders of 2 vaders of moeders en een heterostel).
Ook in dit geval is de geboortemoeder automatisch de juridisch ouder met gezag. 1 van de andere (sociale) ouders kan het kind voor de geboorte erkennen en wordt ook juridisch ouder met gezag.
In beginsel hebben de 2 juridische ouders gezamenlijk het gezag. Er is 1 andere mogelijkheid. En dit is als de moeders getrouwd zijn of hun partnerschap hebben laten registreren. In dat geval hebben de twee moeders bij de geboorte gezamenlijk het gezag over het kind. 1 van de ouders in het andere huishouden zou vervolgens na de geboorte het kind kunnen erkennen, waardoor hij of zij juridisch ouder wordt. In dit geval zijn dus de geboortemoeder en 1 persoon uit het andere huishouden de juridische ouders van het kind, maar hebben de beide moeders het gezag over het kind.
Advies Staatscommissie Herijking Ouderschap
De Staatscommissie Herijking Ouderschap adviseert in haar rapport van december 2016 om ook meerouderschap en meeroudergezag te regelen. In het kort komt het er op neer dat zij een wettelijke regeling voorstellen waarin een kind tot 4 ouders kan hebben in maximaal twee huishoudens. Een voorwaarde hiervoor is dat de ouders een meerouderschapsovereenkomst hebben voor de conceptie, waarin afspraken staan over de zorg- en opvoedingstaken, de hoofdverblijfplaats, de verdeling van de kosten van het kind en de achternaam.
Op 6 oktober 2023 hebben demissionair ministers Weerwind (Rechtsbescherming) en Dijkgraaf (Emancipatie) een brief gestuurd aan de Tweede Kamer waarin zij aansturen op integraal meerouderschap. In de brief schrijft het demissionaire kabinet dat kinderen in praktijk ook nu al opgroeien in gezinnen met drie of vier ouders. Het is in het belang van kinderen om die situatie juridisch goed te regelen. Uit een onderzoek dat het kabinet liet uitvoeren onder kinderen, ouders en professionals, blijkt dat het gebrek aan een wettelijke regeling goede zorg voor een kind in de weg kan staan. Zo ondervinden meeroudergezinnen allerlei praktische problemen op school, bij medische zorg, erven en op andere gebieden. Daarnaast is het gebrek aan erkenning pijnlijk voor ouder en kind.